1) Kazakistan'ın Almatı şehri yakınlarında

Isıkgöl'ün Kuzeyindeki Esik Kasabasındaki bir

kurgandan İ.Ö. 5. yüzyıla ait olduğu

belirlenen; bir iskit Türk Prensine-Tekinine ait

altın eşyalar ve gümüş tabak üzerine Orhun

alfabesiyle yazılmış Türkçe yazı çıktı. Bu yazı

"Tigin yirmiüçünde öldü, Isık halkının başı

sağolsun" şeklindedir.

2) Altay Dağlarının Pazırık Vadisinde İ.Ö.

3. yüzyılda yapıldığı belirlenen bir Hun halısı

ve altın İşlemeli at eyeri bulundu. Bu halının

dokuma tekniği ve desenleri ile Manisa

Gördes Halısı arasında büyük benzerlik

vardır. İki halıda aynı ilmek tekniği

kullanılarak dokunmuştur.(BK.Pazırık)

3) İ.Ö.119 yılında yazılmış, Türkçe Sagu-

Ağıt-Yakım. Hun Türkleri bir savaşta Çinlilere

yenilip, bir kısım ülke topraklarını yitirince

söylenmiş, Çin Devlet arşivinde

bulunmaktadır. (Çin Hanları; İ.Ö.11. yüzyıldan

beri olaylarla ilgili yıllık, günlük tutturup,

devlet arşivinde korumuşlardır.) Bu ağıttan

bir deyiş.

" Yençidağını yitirdik, Kadınlarımızın

güzelliğini aldılar.

Silan yaylalarını yitirdik, Hayvanlarımızın

otlağını aldılar."

4) Macaristan'ın Miklot Köyünde, Orhun

Alfabesi ve Peçenek Türkçesiyle üzerine

kitabe yazılmış, İ.S. 11. yüzyıla ait altın bir

tabak bulundu. Macaristan'da 5.-10.

yüzyıllara ait Kumanlara ait eşyalar

bulunmuştur. Bunların üzerinde Orhun

Alfabesi harflerinden oluşan işaretler vardır.

5) Akhunlar (358-557), Hindistan'ın

Gwalior şehrinde yazılı anıt diktiler.

6) Orhun Anıt ve Kitabeleri: Göktürkler

552-735 yılları arasında, Orhun Vadisinde

732 adet yazılı abide balbal diktiler. Ahlattaki

Selçuklu mezar taşlarının bazıları, Orhun

abidelerine benzemektedir. En önemlileri,

735'de dikilen Bilge Kağan Anıt Kitabesi ile

Gültekin ve Tonyukuk Abideleridir.

7) 749-859 yılları arasında Uygur

Türkleri, Selenga Havzasında,Sineusu ve

Karabalgasun Kitabelerini dikmiştir.

8) Yenisey Kitabeleri, 10. ve 11. yüzyılda

Kırgız, Çiğil ve Karluk Türklerince dikilmiştir.

Türk Heykel ve Resimleri:

1) İ.Ö. 2. yüzyıldan kalma bir Türk mezarı

olan Kurat Kurganında Kartal kabartması

vardır

2) 732 yılında Orhun Vadisinde dikilen

Bengütaştaki Göktürk Komutanı Gültekin

büstünün başlık kısmının önyüzünde,

kanatları açık bir kartal figürü kabartması

var. Bu kartal figürü, Selçuklu bayrağındaki

kartalın, Türklerce kullanımının çok eskilere

dayandığını gösterir.

3) Altaylarda 6-7. yüzyılda çizildiği

sanılan kaya resimleri bulundu. Bunlar

efsanevi uçan Gökatların resimleridir.

4) 744-845 yılları arasında Uygurlar,

mağara duvarlarına Mani diniyle ilgili bir çok

duvar resmi yapmışlardır. Bu resimler

günümüze kadar ulaşmıştır.

5) Günümüzde T.C. Devletini temsil eden

bayraktaki Ay ve Yıldız'ın kullanımı da çok

eskilere dayanmaktadır.1800 yılından sonra

Osmanlılarla ilgili çekilen film ve resimlerde,

Osmanlı Devleti'ni temsil eden bayrak ay

yıldızlıdır. Osmanlılar döneminden kalan bina

ön yüzlerindeki Osmanlı devlet armalarında

yıldız işlenmiştir. Ancak Ay Yıldızın, devlet

sembolü olarak Türklerce çok daha eski

dönemlerde de kullanıldığı sanılmaktadır.

Örneğin: Kazakistan’ın Tengiz bölgesindeki

mezar taşları üzerinde, Kırgızistan’daki eski

bir camide, Kuzey kafkasya’daki Balkar

Türklerinin mezar taşlarında, Bosna

Hersek’teki Boşnak mezar taşlarında bulunan

Ay Yıldız simgesi büyük bir olasılıkla

Türklerin eski tek tanrılı Gök Dini ile ilgilidir.

Selçukluların bayraklarında çift başlı, kanadı

açık, kartal simgesi kullanıldığı, Selçuklu

mimarı eserlerinde görülmektedir. Ay Yıldızın,

Selçuklu öncesi Türk Devletleri'nce ongun

olarak kullanıldığı sanılmaktadır.


TÜRK HALK EDEBİYATI